10.2.23

Η αλήθεια για το χρέος...


Η προεκλογική αντιπαράθεση έχει τους δικούς της κανόνες, αλλά οι «αλήθειες» της πραγματικής ζωής είναι, συνηθέστατα, πιο... περίπλοκες. Οπως και με το «μαξιλάρι» του χρέους, έτσι και με τις αναβαθμίσεις του ελληνικού αξιόχρεου (δηλαδή του «στάτους» των ελληνικών κρατικών ομολόγων), η κυβέρνηση διεκδικεί την υπεροχή που θα εξασφαλίσει την επενδυτική βαθμίδα – μόνη αυτή, αφού, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός, «με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να δούμε επενδυτική βαθμίδα ούτε με κιάλια», και η μείζων αντιπολίτευση αντιπαραθέτει τα δικά της πεπραγμένα για να καταρρίψει τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς. Πριν μπει κάποιος σε επί της ουσίας σχολιασμούς, το δημοσιευόμενο γράφημα αποτυπώνει μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να υποτιμηθεί – μια εικόνα = χίλιες λέξεις.

Τα πραγματικά δεδομένα, λοιπόν, λένε τη δική τους αλήθεια: στην κάτι περισσότερο από τριετία 2016 - 2019, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, οι τρεις από τους τέσσερις οίκους αξιολόγησης (DBRS, Fitch, S&P) αναβάθμισαν τα ελληνικά ομόλογα κατά 6 βαθμίδες της κλίμακας και ο τέταρτος (η Moody’s) κατά 4, ενώ από τον Οκτώβριο του 2019 μέχρι και σήμερα (επί κυβέρνησης Ν.Δ.) οι ίδιοι τρεις οίκοι αναβάθμισαν κατά δύο βαθμίδες και ο τέταρτος επίσης κατά 2 (αλλά εκκινώντας δύο βαθμίδες χαμηλότερα).

Αυτή τη στιγμή, με την εξαίρεση της Moody’s, οι τρεις υπόλοιποι οίκοι έχουν αναβαθμίσει μέχρι μία βαθμίδα κάτω από την επενδυτική.

Ισορροπίες
Μέχρι και ένα εξάμηνο πριν από τις εκλογές του 2019, η Moody’s ήταν η πλέον «ενθουσιώδης» στις αναβαθμίσεις, ξεκινώντας μάλιστα μία βαθμίδα κάτω από τις υπόλοιπες, ενώ δεν επέδειξε τον ίδιο ενθουσιασμό στη συνέχεια... Στον αντίποδα, η DBRS υπήρξε πολύ συντηρητική στις αναβαθμίσεις επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και πολύ «ενθουσιώδης» επί κυβέρνησης Ν.Δ. Οι υπόλοιπες δύο είχαν μια πιο «ισορροπημένη» πολιτική αναβαθμίσεων. Στην προσπάθεια να ερμηνευτούν τέτοιες αποκλίσεις πολιτικής των οίκων αξιολόγησης, πολλά θα μπορούσαν να ειπωθούν (όπως και έχουν διατυπωθεί, αλλά «ανεπισήμως», περί πολιτικών προτιμήσεων ισχυρών διεθνών κέντρων), αλλά στον βαθμό που έχουν κάποια βάση, ισχύουν για τις ενδιάμεσες διαδρομές κι όχι για την κρίσιμη κατάληξη: την επενδυτική βαθμίδα.

Η επενδυτική βαθμίδα δεν είναι πολιτικό παίγνιο, διότι απλούστατα αποτελεί «εγγύηση» για τη στάση των διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων όχι μόνο προς το ελληνικό κρατικό χρέος, αλλά και προς την ελληνική οικονομία γενικότερα – και όσοι επενδύουν, δεν συνηθίζουν να συγχωρούν την υιοθέτηση από τους οίκους αξιολόγησης πολιτικών κριτηρίων... Το τελευταίο βήμα προς την επενδυτική βαθμίδα είναι ιδιαίτερα «βαρύ» και δεν γίνεται «ελαφρά τη καρδία» – ανεξαρτήτως κυβέρνησης.

Αξιοπιστία
Οσον αφορά την περίοδο ΣΥΡΙΖΑ, η μεγαλύτερη ταχύτητα στις αναβαθμίσεις δεν μπορεί να μη συσχετιστεί με την ανάκτηση της αξιοπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στις αγορές ύστερα από την ψήφιση και υλοποίηση του 3ου μνημονίου και το γεγονός ότι οι αναβαθμίσεις ξεκινούσαν από πολύ χαμηλά, από τα «βάθη» του junk bonds. Από την άλλη, όσον αφορά την περίοδο της Ν.Δ. οι αναβαθμίσεις δεν μπορούσαν να «τρέξουν» το ίδιο γρήγορα, όχι μόνο λόγω της συγκυρίας διαδοχικών κρίσεων αλλά και γιατί η επενδυτική βαθμίδα δεν είναι «παίξε γέλασε».

Αυτό που πρέπει να κριθεί τώρα, σε κατ’ ουσίαν προεκλογικό χρόνο, είναι πρώτα απ’ όλα αν ισχύει ο ισχυρισμός του πρωθυπουργού ότι «με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να δούμε την επενδυτική βαθμίδα ούτε με κιάλια». Και πρέπει να πούμε ότι αυτό δεν μπορεί να αποτελεί κάτι περισσότερο από προεκλογική προπαγανδιστική ατάκα: για καλό ή για κακό, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η Ν.Δ. είναι κόμματα φίλια της αγοράς (αν και, ασφαλώς, όχι ταυτόσημα από πολιτική και προγραμματική άποψη), η δε προσπάθεια να σερβιριστεί ξαναζεσταμένη η σούπα περί «μαδουραίων» που θα φέρουν την καταστροφή είναι και άκομψη και εκτός τόπου και χρόνου - ο Γουαϊδό αποδείχθηκε κατασκευή «μιας χρήσης» και... δεν μένει πια εδώ. Οταν μάλιστα αυτή η κυβέρνηση είναι η μόνη από το 2010 και ύστερα που διήγε όλο τον δημοσιονομικό της βίο σε συνθήκες δημοσιονομικής «χαλάρωσης» – που την αξιοποίησε μονομερώς, για λογαριασμό των επιχειρήσεων και, επ’ εσχάτων, των κερδοσκόπων...

Πάνος Κοσμάς

Η Εφημερίδα των Συντακτών

Δεν υπάρχουν σχόλια: