27.1.19

DAVOS 2019: Η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση είναι εδώ...



Το 1971, όταν ο ιδρυτής και διευθυντής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, Klaus Schwab, φιλοξένησε για πρώτη φορά στο Νταβός της Ελβετίας τη συγκεκριμένη σύνοδο κορυφής, οι υπολογιστές είχαν ακόμη το... 
μέγεθος ντουλάπας και η Παγκοσμιοποίηση ήταν πολύ μακρινή υπόθεση. Σήμερα, 48 χρόνια αργότερα, 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι κουβαλούν στην τσέπη τους συσκευές που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν από τους ανθρώπους της δεκαετίας του 1970 ως “υπερυπολογιστές” και το κύριο θέμα της συνόδου κορυφής στο Νταβός τιτλοφορείται “Παγκοσμιοποίηση 4.0”, δηλαδή η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση και οι κοινωνικές της συνέπειές.

Η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση


Στην εποχή μας η τεχνολογία, με πρωταγωνιστές τα δίκτυα, τους υπολογιστές, τη ρομποτική και την Τεχνητή Νοημοσύνη, καθορίζει τους περισσότερους τομείς των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Από την οικονομία, την παραγωγή και κατανάλωση, και την ασφάλεια, μέχρι ζητήματα εκπαίδευσης, υγείας, ιδιοκτησίας αλλά και ιδιωτικότητας, οι νέες τεχνολογίες μεταμορφώνουν ριζικά τον κόσμο και τις ζωές μας.

Η λεγόμενη Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση είναι ήδη εδώ. Οδηγούμε με τη βοήθεια GPS και smartphones, τα πρώτα “έξυπνα ψυγεία” έκαναν ήδη την εμφάνισή τους και ιατρικές διαγνώσεις γίνονται ταχύτατα με τη βοήθεια microchips. Οι διαφημίσεις εξειδικεύονται καθώς οι έμποροι βλέπουν το καταναλωτικό ιστορικό σας και το Facebook αναγνωρίζει εύκολα ποια διαφήμιση σχετίζεται με εσάς.

Οι δικτυωμένες "έξυπνες πόλεις" διοικούνται πλέον από αλγόριθμους υπολογιστών. Δουβλίνο, Όσλο και Chattanooga στο Τεννεσί των ΗΠΑ έχουν εισαγάγει “έξυπνα σημεία” δρόμων που ρυθμίζουν, χάρη σε αισθητήρες φώτων, το χρόνο και τη ροή της κυκλοφορίας. Στο Λονδίνο, στο Πεκίνο, στο Σάο Πάολο, στο Τορόντο, ένα σύστημα ανίχνευσης ρυθμίζει τη ροή της κυκλοφορίας στην πόλη. Από την άλλη στην Κίνα το πειραματικό σύστημα κοινωνικής credit scoring απειλεί να δημιουργήσει μια δυστοπική κοινωνία τύπου Big Brother.

Επιτάχυνση και άυλη οικονομία

Αυτό που παρατηρείται παντού είναι μια επιτάχυνση της διείσδυσης των νέων τεχνολογιών στην οικονομία και στην καθημερινή μας ζωή. Ενώ απαιτήθηκαν 75 χρόνια για να φθάσουν οι χρήστες του πρώτου τηλεφώνου στα 100 εκατομμύρια άτομα, χρειάστηκε λιγότερο από ένα μήνα το 2016 για να φθάσουν οι χρήστες του Pokemon Go στον ίδιο αριθμό. Απαιτήθηκαν έξι δεκαετίες για την πώληση 50 εκατομμυρίων αυτοκινήτων. Τον ίδιο αριθμό πωλήσεων έφθασε η WeChat μέσα σε ένα μόνο έτος. Ο αριθμός διείσδυσης νέων υπολογιστών και smartphones δεν έχει προηγούμενο στην παγκόσμια τεχνολογική ιστορία. Τρεις αμερικανικές εταιρείες πληροφορικής (Alphabet, Facebook, Microsoft) και μία κινεζική (Tencent) έχουν η καθεμία τους πάνω από ένα δισεκατομμύριο χρήστες. Σύμφωνα με έρευνα του McKinsey Global Institute Global Institute (MGI) η ποσότητα της διασυνοριακής ροής των πληροφοριών στον πλανήτη μας αυξήθηκε κατά 45 φορές από το 2005.

Δεκάδες εκατομμύρια μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο έχουν μετατραπεί σε σημαντικούς παίκτες στην αγορά του ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως η Alibaba, Amazon, eBay, Flipkart και Rakuten, έτσι ώστε σήμερα το 12% περίπου του παγκόσμιου εμπορίου αγαθών να γίνεται μέσω του διεθνούς ηλεκτρονικού εμπορίου. Περίπου 900 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν διεθνείς συνδέσεις μέσω των κοινωνικών μέσων δικτύωσης και 360 εκατομμύρια συμμετέχουν σε κάποιο διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο. Σε λιγότερο από 25 χρόνια η Amazon έχει εξελιχθεί σε μια άλλη εμπορική εταιρεία στον κόσμο που εισήγαγε μια επανάσταση στον τομέα του λιανικού εμπορίου, του cloud computing, των υπηρεσιών διαδικτύου και των drones. Η κινεζική Alibaba ακολουθεί κατά πόδας. Μόλις μια δεκαετία μετά την κυκλοφορία του iPhone η Apple ξεπέρασε το 2018 το όριο του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων κύκλο εργασιών.

Η Airbnb, η WeWork και η Uber επεκτείνονται παγκοσμίως χωρίς να έχουν τα φυσικά περιουσιακά στοιχεία που βασίζονται στις υπηρεσίες τους, παρά μόνον άυλα. Οι εταιρείες αυτές έχουν ξεπεράσει τα όρια των παραδοσιακών επιχειρήσεων, υπονομεύοντας τα παραδοσιακά κοινωνικά πρότυπα παροχής υπηρεσιών. Από την άλλη οι παραδοσιακοί τιτάνες των προηγούμενων βιομηχανικών επαναστάσεων, όπως οι σιδηροδρομικές εταιρείες, η ExxonMobil ή η IBM, έχουν επίσης επωφεληθεί από αυτή τη νέα τεχνολογική δυναμική, αλλά έχουν φθάσει ήδη στα όριά τους.

Τεχνητή Νοημοσύνη και “έξυπνα εργοστάσια”

H Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση απαιτεί συνεχείς καινοτομίες και σε όλους τους τομείς. Επίκεντρο της είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη, τα αυτοκινούμενα ηλεκτροκίνητα οχήματα, το διαδίκτυο και, κυρίως, τα ρομπότ. Ακόμη και χώρες χαμηλού κόστους εργασίας, όπως οι Φιλιππίνες, το Βιετνάμ και το Μπαγκλαντές, θα μπορούσαν σύντομα να δουν τα βιομηχανικά ρομπότ να αντικαθιστούν ακόμη και εξειδικευμένους εργαζόμενους.

Η επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνη θα μειώσει το χάσμα μεταξύ ψηφιακής, φυσικής και βιολογικής σφαίρας. Η εξέλιξη των ρομπότ σε μηχανές που ελέγχουν μηχανές, ακόμη κι όταν δεν είναι συνδεδεμένες σε δίκτυο, επιτρέπουν την αυτο-βελτιστοποίηση, την αυτο-προσαρμογή και ακόμη και την εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης. Τα “έξυπνα εργοστάσια”, πλήρως αυτοματοποιημένα και αυτο-ρυθμιζόμενα με το ρυθμό των παραγγελιών και της παραγωγής, αποτελούν το επόμενο άμεσο βήμα.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, για την ανάπτυξη του “διαδικτύου προϊόντων”, το 2014 η Μ. Βρετανία και οι ΗΠΑ επένδυσαν 110 εκ. δολάρια, ενώ το 2015 το ποσό αυτό έφτασε τα 440 εκ. και πλέον ξεπέρασε το ένα δισεκατομμύριο. Το γερμανικό κράτος από την πλευρά του έχει επενδύσει περισσότερα από 500 εκατομμύρια δολάρια στο περίφημο πρόγραμμα “Βιομηχανία 4.0”, το οποίο ξεκίνησε να εφαρμόζεται το 2013. Η γερμανική εταιρεία KPMG εκτιμά ότι, το 2020, η αγορά των εξαρτημάτων για αυτή τη νέα βιομηχανία θα είναι αξίας περίπου 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ το περιεχόμενο του διαδικτύου θα έχει αξία 3,7 τρισεκατομμύρια. Η μελέτη του Ευρωπαϊκού Γραφείου Ευρεσιτεχνιών δείχνει ότι ο αριθμός των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με την Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση αυξήθηκε κατά 54% τα τελευταία τρία χρόνια.

Σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, ο αριθμός των νέων εταιρειών σχεδιασμού και κατασκευής έξυπνων αυτοκινήτων αυξάνεται από το 2010 σε παγκόσμιο επίπεδο με ποσοστό 60% ετησίως. Η Κίνα δείχνει τη φιλοδοξία της να καταλάβει δεσπόζουσα θέση στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης μέχρι το 2030 και 850.000 επαγγελματίες ασχολούνται ήδη με τη ρομποτική. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να ενισχύσουν την ηγεσία τους, συνδυάζοντας ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις. Στην ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης επενδύονται 10 δισεκατομμύρια δολάρια, ειδικά από τις εταιρείες Amazon, Google, Microsoft, Facebook και IBM. Η Ρωσία σχεδιάζει μέχρι το 2025 να χρησιμοποιήσει ρομπότ στο 30% του στρατιωτικού εξοπλισμού της. Στην Ιαπωνία, ένας ιστορικός ηγέτης στη ρομποτική, το 71% του τομέα της βιομηχανικής μεταποίησης είναι ήδη αυτοματοποιημένο, σε σύγκριση με το 60% που είναι στις ΗΠΑ.

Ρομπότ παντού: οι πρωταθλητές της ρομποτικής

Ο αριθμός των ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους από 66 το 2015 αυξήθηκε κατά μέσο όρο σε 74 το 2018 (στην Ευρώπη ο μέσος όρος ήταν 99, στην Αμερική 84 και στην Ασία 63). Σύμφωνα με τη Διεθνής Ομοσπονδία Ρομποτικής η χώρα με τα περισσότερα ρομπότ είναι η Νότια Κορέα η οποία, με 631 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους υπερβαίνει κατά οκτώ φορές τον παγκόσμιο μέσο όρο, και από το 2010 κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ. Ακολουθεί η Σιγκαπούρη με 488 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους το 2016, κυρίως στη βιομηχανία ηλεκτρονικών ειδών. Στην τρίτη θέση στην παγκόσμια κατάταξη βρίσκεται η Γερμανία με 309 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους, και η οποία διαθέτει το 41% όλων των εγκατεστημένων ρομπότ στην Ευρώπη. Στην τέταρτη θέση βρίσκεται η Ιαπωνία με 303 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους, αν και η χώρα διαθέτει για την ώρα το 52% των ρομπότ παγκοσμίως. Οι επόμενες χώρες στη διείσδυση των βιομηχανικών ρομπότ είναι η Σουηδία (223), η Δανία (211), οι ΗΠΑ (189), η Ιταλία (185), η Ισπανία (160), ο Καναδάς (145), η Γαλλία (132) και η Ελβετία (128).

Ενδιαφέρον αποτελεί πως η χώρα, η οποία υπήρξε το λίκνο της Πρώτης Βιομηχανικής Επανάστασης, δηλαδή η Μεγάλη Βρετανία, βρίσκεται σημαντικά πίσω στην ρομποτοποίηση της οικονομίας της με μόλις 71ψρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους. Από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, η πιο ρομποτικοποιημένη είναι η βιομηχανία της Σλοβενίας (137). Ακολουθούν η Σλοβακία (135) και η Τσεχική Δημοκρατία (101), χώρα καταγωγής της συγγραφέως Karel Čapek στην οποία πιστώνεται και η επινόηση της λέξης “Ρομπότ”, που σημαίνει στα Τσέχικα εργασία.

Διαβάστε το ενδιαφέρον κείμενο του Γιώργου ΣταμκουΕΔΩ... 

Δεν υπάρχουν σχόλια: