Kυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη προετοιμάζονται για το δραματικό σενάριο πιθανών blackout τον χειμώνα. Πόσο πιθανό είναι όμως να συμβεί κάτι τέτοιο.
Το Bloomberg επιχειρεί... να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα, καταγράφοντας τους παράγοντες που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την ενεργειακή κρίση και να οδηγήσουν στα πιο δυσάρεστα πιθανά μέτρα.
«Είναι Δεκέμβριος στην Ευρώπη και η θερμοκρασία πέφτει. Οι άνθρωποι έχουν αναμμένη τη θέρμανση, καθώς μαγειρεύουν δείπνο, έχουν βάλει πλυντήριο και παρακολουθούν τηλεόραση. Όμως, η γαλλική εταιρεία διαχείρισης του δικτύου, όπως και οι αντίστοιχες σε άλλα σημεία της ηπείρου, ξεμένουν από επιλογές για να μείνουν τα φώτα ανοιχτά», γράφει το Bloomberg, περιγράφοντας το πιο δυσμενές σενάριο για τον ερχόμενο χειμώνα.
«Έχει σημάνει “κόκκινο” συναγερμό, κάτι που σημαίνει ότι οι προμήθειες είναι στα όριά τους. Ήδη έχει αποκόψει κάποιους μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές και έχει μειώσει την τάση, έχει απευθύνει ακόμη και μαζική έκκληση στα νοικοκυριά να μειώσουν τη χρήση ηλεκτρικού. Πολλοί συμμορφώνονται, αλλά είναι η ώρα της κρίσης. Ο διαχειριστής πρέπει να πάρει το δραστικό μέτρο της διακοπής του ρεύματος σε κάποια σημεία, για να αποφευχθεί πλήρης κατάρρευση του συστήματος», συνεχίζει το Bloomberg για αυτό το δυσμενές σενάριο.
Κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη προετοιμάζονται για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς κάθε εβδομάδα που περνάει οι πιέσεις αυξάνονται. Την Τετάρτη, η γαλλική εταιρεία διαχείρισης του ηλεκτρικού δικτύου ανακοίνωσε ότι πιθανότατα θα πρέπει να ζητήσει να μειωθεί η κατανάλωση αρκετές φορές αυτό τον χειμώνα, προκειμένου να αποφευχθούν τα κυλιόμενα blackout. Η Φινλανδία επίσης ενέτεινε τις προειδοποιήσεις για διακοπές.
Η απόφαση της Μόσχας να σταματήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream εντείνει την προοπτική ελλείψεων για τη θέρμανση και την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
«Η πραγματικότητα είναι πως δεν υπάρχει αρκετό φυσικό αέριο στην Ευρώπη», δήλωσε ο Εντ Μπίρκετ, επικεφαλής για την ενέργεια και το κλίμα στην Onward, ένα think tank με έδρα στο Λονδίνο. «Εάν δεν μειωθεί η ζήτηση, οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να βγουν εκτός δικτύου και σε ένα ακραίο σενάριο, τα νοικοκυριά θα μπορούσαν να αναγκαστούν να βγουν από το δίκτυο», συμπλήρωσε μιλώντας στο Bloomberg.
Υπάρχουν άφθονα πρόσφατα παραδείγματα. Το δίκτυο του Τέξας κατέρρευσε το 2021, εν μέσω χαμηλών θερμοκρασιών, αφήνοντας εκατομμύρια πολίτες χωρίς ρεύμα για ημέρες. Η Καλιφόρνια έφτασε κοντά σε μια τέτοια κατάσταση αυτό τον μήνα, εν μέσω ακραίας ζέστης.
Στη Νότια Αφρική τα κυλιόμενα blackout δεν είναι κάτι άγνωστο, κατά κύριο λόγο εξαιτίας χρόνων ελλιπών επενδύσεων και παραμέλησης της συντήρησης. Προγραμματίζονται σε διαφορετικές περιοχές, σε συγκεκριμένες στιγμές, όταν η κρατική εταιρεία δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα υπάρχει αρκετό ρεύμα.
Ο παράγοντας του καιρού
Για την Ευρώπη, πολλά θα εξαρτηθούν από τον καιρό τους ερχόμενους μήνες, επισημαίνει το Bloomberg. Μικρές διακυμάνσεις της θερμοκρασίας μπορούν να αλλάξουν ριζικά τις ανάγκες για ενέργεια. Στη Γαλλία, όταν η θερμοκρασία πέφτει κατά ένα βαθμό Κελσίου συνήθως ενισχύει τη ζήτηση για ενέργεια κατά περίπου 2.400 μεγαβάτ, δηλαδή την παραγωγή περίπου δύο εκ των 56 πυρηνικών αντιδραστήρων της.
«Εάν έχουμε έναν πραγματικά ακραίο χειμώνα, αυτό θα είχε εξίσου επιβλαβή αντίκτυπο στο δίκτυό μας με εκείνον στο Τέξας», δήλωσε ο Άνταμ Μπελ, σύμβουλος που έχει διατελέσει επικεφαλής ενεργειακής στρατηγικής στο υπουργείο Επιχειρήσεων, Ενέργειας και Βιομηχανικής Στρατηγικής της Βρετανίας. «Οτιδήποτε μπορούν να κάνουν τώρα οι άνθρωποι, για να μειώσουν τη ζήτηση, θα βοηθήσει στον συνολικό σκοπό», συμπλήρωσε.
Η Κομισιόν πρότεινε την Τετάρτη κανονισμό που ζητά από τις κυβερνήσεις να μειώσουν τη συνολική χρήση ηλεκτρικού ρεύματος κατά 10%, όπως και υποχρεωτική μείωση 5% στις ώρες αιχμής. «Όσο περισσότερες μειώσεις βλέπουμε, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, στην κατανάλωση φυσικού αερίου, τόσο λιγότερο πιθανό είναι η Ευρώπη να βρεθεί αντιμέτωπη με blackout», επεσήμαναν αναλυτές της Goldman Sachs σε έκθεση.
Άλλοι παράγοντες επίσης μπορεί να παίξουν ρόλο. Η Γαλλία, παραδοσιακά ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, μπορεί να χρειαστεί να εισάγει μεγάλες ποσότητες αυτό τον χειμώνα, καθώς η Electricite de France είναι αντιμέτωπη με τη μειωμένη αξιοπιστία του γηρασμένου πυρηνικού «στόλου» της. Επίσης, το ξηρό καλοκαίρι επηρέασε την υδροηλεκτρική ενέργεια σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Νορβηγίας, που παραδοσιακά είναι μεγάλος εξαγωγέας.
Η τελευταία λύση
Εάν η κρίση κλιμακωθεί, η διακοπή ρεύματος στα σπίτια είναι η τελευταία λύση και υπάρχει πλειάδα επιλογών που θα κάνουν πρώτα οι αρχές. Η πιο εύκολη ήδη έχει επιστρατευθεί. Οι κυβερνήσεις μειώνουν τη δική τους κατανάλωση, μειώνοντας τη θερμοκρασία σε δημόσιες πισίνες και κλείνοντας τον εξωτερικό φωτισμό σε δημόσια κτίρια τη νύχτα.
Το επόμενο βήμα είναι οι εταιρείες με μεγάλη κατανάλωση ενέργειας, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη προκαθορισμένες συμφωνίες με κυβερνήσεις, να μειώσουν τη χρήση ή να κλείσουν. Έπειτα από αυτό, οι επιλογές γίνονται ακόμη πιο δυσάρεστες, σημειώνει το Bloomberg.
Στην περίπτωση της Γαλλίας, εάν το δίκτυο αναμένει ότι η κατάσταση θα γίνει κρίσιμη, θα εκδώσει συναγερμό την προηγούμενη νύχτα. «Σε σπάνιες περιπτώσεις όπου δεν μπορούν να καλυφθούν όλες οι ανάγκες για ηλεκτρικό, θα μπορούσαν να οργανωθούν τοπικές, ελεγχόμενες διακοπές, με διάρκεια έως δύο ώρες», αναφέρει η ιστοσελίδα της EcoWatt.
Οι προγραμματισμένες διακοπές, αν και κακές, είναι καλύτερες από τα ανεξέλεγκτα blackout λόγω των αδυσώπητων πιέσεων στις προμήθειες. Επιτρέπουν στους διαχειριστές να περιορίζουν τις διακοπές, αντί να βυθίζονται σε μια χαοτική κατάσταση που απαιτεί ημέρες προκειμένου να επανέλθουν τα πάντα σε λειτουργία.
Παρόμοιες διαδικασίες υπάρχουν κι αλλού. Εάν ενεργοποιηθεί το πλάνο έκτακτης ανάγκης στη Βρετανία, πρώτα θα ζητηθεί από νοικοκυριά και βιομηχανίες να περιορίσουν την κατανάλωση. Το επόμενο βήμα θα είναι να κλείσουν εταιρείες με μεγάλη κατανάλωση.
Πρόσφατες αποδείξεις από την Καλιφόρνια δείχνουν ότι τέτοια μέτρα έχουν αποτέλεσμα. Στις 6 Σεπτεμβρίου οι αρμόδιες υπηρεσίες ανακοίνωσαν για πρώτη φορά το υψηλότερο επίπεδο έκτακτης ανάγκης του δικτύου και έστειλαν μήνυμα: «Κλείστε ή περιορίστε τη μη αναγκαία ενέργεια εάν το επιτρέπει η υγεία, έως τις 21:00». Εντός λεπτών, η χρήση ενέργειας έπεσε. Αργότερα, ήρθη η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, χωρίς να υπάρξουν blackout.
Η Γαλλία έχει δημοσιεύσει τις σχετικές εκτιμήσεις της σε μια προσπάθεια να ενθαρρύνει τη συμμόρφωση με τέτοια αιτήματα. Εάν κάθε νοικοκυριό έσβηνε μία λάμπα, θα εξοικονομούνταν έως 600 μεγαβάτ, που αντιστοιχεί στην κατανάλωση 600.000 κατοίκων.
«Συνολικά, το μήνυμα για τη μείωση της ζήτησης σε όλη την Ευρώπη τώρα δεν φαίνεται να απευθύνεται στα σπίτια ακόμη», σημείωσε ο Σιμόνε Ταλιαπέτρα του Bruegel. «Απλά περπατήστε στις πόλεις μας. Ακόμη βλέπετε σούπερ μάρκετ κλειστά τη νύχτα, με αναμμένα τα φώτα. Απλά δεν έχουμε φτάσει ακόμη εκεί», συμπλήρωσε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου