Ενα σύστημα ανεπίδεκτο μαθήσεως...

Μια Τρίτη σαν τη σημερινή, πριν από 90 χρόνια, στη Νέα Υόρκη χιλιάδες Αμερικανοί που είχαν προσβληθεί από τον χρηματιστηριακό πυρετό και την ψευδαίσθηση της αέναης κερδοφορίας, είδαν τα άπληστα όνειρά τους να...
συντρίβονται. Κάποιοι οδηγήθηκαν ακόμη και στην αυτοκτονία. Το κραχ της Wall Street ήταν η απαρχή μιας μεγάλης τραγωδίας για την αμερικανική και την παγκόσμια οικονομία.

Η «Μεγάλη Υφεση» την οποία τροφοδότησε η «Μαύρη Τρίτη» του 1929 ήταν και παραμένει η μεγαλύτερη σε διάρκεια, έκταση και ένταση κρίση του καπιταλιστικού συστήματος. Οι απότομες εναλλαγές του οικονομικού κύκλου από την άνοδο στην πτώση χαρακτήριζαν από τη γέννησή του τον καπιταλισμό, που έμοιαζε να τρέφεται από αυτό που οι οικονομολόγοι αποκάλεσαν αργότερα «δημιουργική καταστροφή».

Κανείς μέχρι τότε, όμως, δεν είχε διανοηθεί την τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή, την εξαθλίωση της αμερικανικής κοινωνίας, τα καραβάνια των πεινασμένων που προκάλεσε η κρίση. Κανείς δεν είχε υποψιαστεί την ταχύτητα διεθνοποίησής της και μετάδοσής της στην Ευρώπη. Και ελάχιστοι είχαν προειδοποιήσει για την τραγικότερη συνέπεια της «Μεγάλης Υφεσης», το μακελειό του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το κραχ του 1929 και η «Μεγάλη Υφεση» έχουν μελετηθεί και εμπνεύσει όσο ελάχιστα «στιγμιότυπα» της σύγχρονης Ιστορίας. Θα έλεγε κανείς ότι όλα τα δυνατά διδάγματα για τις κερδοσκοπικές φούσκες, για την ανάγκη να τιθασευτούν οι αγορές, να ελεγχθεί η απληστία του κεφαλαίου, να προστατευτούν οι πολίτες από την παραπλάνηση και την απληστία, έχουν αντληθεί και αξιοποιηθεί στις δημόσιες πολιτικές.

Οχι μόνο δεν έχει συμβεί αυτό, αλλά οι κρίσεις της τελευταίας εικοσαετίας αποδεικνύουν ότι οι πιο καταστροφικές συνιστώσες του καπιταλιστικού σύμπαντος παραμένουν ασύδοτες και ανεξέλεγκτες. Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και η κρίση της ευρωζώνης, με μεγαλύτερο θύμα την ελληνική κοινωνία, αποτελούν τη θλιβερή επιβεβαίωση της διαπίστωσης.

Τα παχιά λόγια των ηγετών της Δύσης εναντίον των golden boys, των κερδοσκόπων, των οίκων αξιολόγησης και των «ιεράκων» των αγορών ξεχάστηκαν. Στοιχειώδεις κανόνες δεν μπήκαν, οι «φούσκες» είναι παντού γύρω μας και η παγκόσμια οικονομία φλερτάρει με έναν νέο κύκλο κρίσης. Το σύστημα είτε αποδεικνύεται ανεπίδεκτο μαθήσεως. Είτε τρέφεται πλέον αποκλειστικά με αυτές. Και τελικά μ’ εμάς...

efsyn.gr