28.10.18

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: «Βάλε φωτιά» και...





...άλλες ιστορίες της Κατοχής...

(ΦΩΤΟ)


“Bάλε φωτιά”. Αυτές οι δύο λέξεις που φώναζε από ψηλά ο αρχιτεχνίτης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Παναγιωτάκης ήταν το σύνθημα.
Μόλις τις άκουγαν οι τεχνίτες από...
τον λάκκο που είχε ανοιχτεί κάτω από τα πατώματα του Μουσείου, άρχιζαν να τραβούν με αλυσίδες και με σχοινιά τα τεράστια αγάλματα πριν τα αποθέσουν στον τάφο τους. Κάπως έτσι σώθηκαν οι αρχαιολογικοί θησαυροί του Εθνικού Μουσείου από τους κατακτητές. Η κατάχωση ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 1940. Ωστόσο, η διαδικασία της απόκρυψης είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα. Την ημέρα που μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα, οι προθήκες του Μουσείου ήταν ήδη άδειες.



Το “έπος της απόκρυψης”

Ο Χρήστος και η Σέμνη Καρούζου, επιμελητές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου πριν από τον πόλεμο και γενικοί έφοροι στη συνέχεια, πρωταγωνίστησαν στο “έπος της απόκρυψης”. Ένα τιτάνιο έργο, που, λόγω του πλήθους των εκθεμάτων, χρειάστηκε έξι μήνες για να ολοκληρωθεί και απαιτούσε χειρουργικούς χειρισμούς προκειμένου τα γιγαντιαία αγάλματα, αφού τυλιχτούν σε πισσόχαρτα, να τοποθετηθούν στα ορύγματα που είχαν ανοιχτεί κάτω από τις εκθεσιακές αίθουσες, στη συνέχεια να ταφούν με άμμο και από πάνω να πέσει μια πλάκα μπετόν.

Οι οδηγίες προς τα μουσεία για την προστασία των θησαυρών τους από τους βομβαρδισμούς είχαν αρχίσει να στέλνονται πριν κηρυχθεί ο πόλεμος. Η επιστολή όμως της 11ης Νοεμβρίου του υπουργείου Εθνικής Παιδείας με τίτλο “Γενικαί τεχνικαί οδηγίαι διά την προστασίαν των διαφόρων μουσείων από τους εναέριους κινδύνους” σε όλη την επικράτεια έδωσε το έναυσμα να ξεκινήσει η μαραθώνια επιχείρηση κατά την οποία πολλά αρχαία εγκιβωτίστηκαν και μεταφέρθηκαν σε καταφύγια, τα χρυσά του Εθνικού Μουσείου κρύφτηκαν στα υπόγεια της Τράπεζας της Ελλάδος και τα μεγάλα αγάλματα τάφηκαν στα δάπεδα του Μουσείου.




Εικόνα ερήμωσης

“Η όψη του Μουσείου τον Απρίλιο του 1941 ήταν μια εικόνα ερήμωσης. Οι τοίχοι γυμνοί, τα δάπεδα πολλών αιθουσών σκαμμένα για να ταφούν τα αγάλματα και οι προθήκες άδειες” σημειώνει η Σέμνη Καρούζου στην περίφημη ομιλία της στο 1ο Συνέδριο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, που πραγματοποιήθηκε από τις 30 Μαρτίου έως τις 3 Απριλίου 1967, λίγες μέρες πριν το απριλιανό πραξικόπημα.

“Φαντάσου το Μουσείο ανεσκαμμένο, το προσωπικό να συσκευάζει αρχαία και να τα βάζει σε μεγάλες κάσες, να τυλίγει με μαύρα πισσόχαρτα τα χάλκινα αγάλματα, να ετοιμάζει πρωτόκολλα” λέει σήμερα η διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Μαρία Λαγογιάννη. Κατά τη διαδικασία της απόκρυψης των αρχαίων είχαν δημιουργηθεί επιτροπές που συντόνιζαν την εργασία και κατέγραφαν τα πάντα. Στο Μουσείο υπήρχαν τέσσερις και σε καθεμιά, εκτός από τους αρχαιολόγους, τους γλύπτες, τους συντηρητές και τους τεχνίτες, υπήρχε και ένας αεροπαγίτης. Σημαντική μάλιστα ήταν η συμβολή δύο ξένων αρχαιολόγων, του Άγγλου Άλαν Γουέις και του Γερμανού Ότο Βάλτερ.




Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στο avgi.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: