Πυρκαγιές, Μάθημα Πρώτο...

Το 1993, δηλαδή πριν …εικοσιπέντε χρόνια η διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή που είχε συσταθεί για να...
μελετήσει το πρόβλημα των πυρκαγιών και να υποδείξει τρόπους οργάνωσης της δασοπροστασίας κατέληξε σε ένα σπάνιο κοινοβουλευτικό φαινόμενο: έβγαλε ομόφωνα πόρισμα.

Η βασική ιδέα του ήταν η σύσταση ενιαίου φορέα δασοπροστασίας με κάθετη δομή και πλήρη ευθύνη για την προστασία των δασών σε όλα τα στάδια. Πρόληψη, διαχείριση, ανάπτυξη, αλλά και δασοπυρόσβεση.

Η νέα Εθνική Υπηρεσία Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός μάλλον είναι η υλοποίηση εικοσιπέντε χρόνια μετά αυτής της ιδέας- μετά από χιλιάδες πυρκαγιές που οι μεγάλες ήταν φονικές με δεκάδες θύματα, όπως αυτή στο Μάτι.

Τι φταίει

«Η πολιτική ηγεσία και το Πυροσβεστικό Σώμα (ΠΣ) αρνούνται να κατανοήσουν τα σφάλματα που έγιναν πολλά χρόνια πριν. Επιμένουν στην άποψη, η οποία κατά καιρούς έχει διατυπωθεί ότι έγινε το καλύτερο δυνατό για την αντιμετώπιση μιας λαίλαπας πυρκαγιών που οφειλόταν ΄΄σε οργανωμένο σχέδιο εμπρηστών σε όλη τη χώρα΄΄. Η ευθύνη της δασοπυρόσβεσης παραμένει στο ΠΣ και δίνεται στους δασικούς υπαλλήλους ένας μικρός ρόλος υποστήριξης» λέει ο καθηγητής Γαβριήλ Ξανθόπουλος.

Είναι αυτός που πιθανότατα μαζί με τον κορυφαίο, παγκοσμίως, καθηγητή σε θέματα πυρκαγιών και κλιματικής αλλαγής Γιόχαν Γκέοργκ Γκόλνταμερ- όπως διαφαίνεται θα αναλάβουν με άλλους επιστήμονες την εκπόνηση ενός σχεδίου για τις πυρκαγιές. Ο καθηγητής «Οικολογίας των Πυρκαγιών» στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ ξέρει και την Ελλάδα και τον Γαβριήλ Ξανθόπουλο, όπως ξέρει και τον Γιώργο Ευτυχίδη, τον Ιωάννη Μητσόπουλο, τον Γιώργο Μαλλίνη, εμπειρογνώμονες που μάλλον δεν είχαν εισακουσθεί ως τώρα.

Η βασική αιτία της φονικής πυρκαγιάς για τον Γερμανό καθηγητή ήταν «η αλλοίωση του φυσικού τοπίου και η αλλαγή χρήσης γης». «Θα πρέπει να αποχαιρετίσουμε οριστικά συνήθειες του παρελθόντος, ώστε να καταστήσουμε γενικά το περιβάλλον ανθεκτικό απέναντι σε τέτοιες ακραίες καιρικές καταστάσεις. Να αποχαιρετήσουμε τα παλιά πολεοδομικά πρότυπα. Να εκπονηθεί ένα εθνικό, «ολιστικό σχέδιο» για την πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων καταστροφών όπως στο Μάτι».

Στο ερώτημα εάν ήταν δυνατή η κατάσβεση δύο ταυτόχρονα εξελισσόμενων πυρκαγιών απαντά: «Oχι, διότι στο Μάτι η πυρκαγιά εξελίχτηκε εντός λίγων λεπτών». Ούτε οι Αμερικανοί πυροσβέστες αδυνατούν να αντιμετωπίσουν πυρκαγιές, με ανέμους 120 χιλιομέτρων την ώρα. Σε αυτές τις συνθήκες το τυχόν σχέδιο εκκένωσης δεν θα μπορούσε να έχει λειτουργήσει».

«Ακόμα και αν υποθέσουμε ότι δεν υπήρχε αλλού φωτιά και όλες οι δυνάμεις πυρόσβεσης ήταν διαθέσιμες, και πάλι το πρώτο διαθέσιμο όχημα της πυροσβεστικής θα έφτανε στην καλύτερη περίπτωση σε 10-15 λεπτά, όταν θα ήταν ήδη πολύ αργά» λέει. Που σημαίνει πως αν θέλουμε στο μέλλον να αποφύγουμε μια φονική πυρκαγιά η Πυροσβεστική δεν πρέπει να πηγαίνει, αλλά να είναι ήδη εκεί- πιθανόν με σταθμούς μέσα στο δάσος- ο νέος φορέας να είναι εκεί από πριν για να προλάβει.

Το πόρισμα

Τι πρέπει να γίνει; Μπορούσε η -κάθε- ελληνική κυβέρνηση να αποτρέψει την τραγωδία; « Όχι, δεν ήταν αποτρέψιμη υπό τις δεδομένες συνθήκες, στη δημιουργία των οποίων συνέβαλε ολόκληρη η κοινωνία. Αυτό είναι το καθοριστικό. Πρέπει να διαπιστώνονται συλλογικά οι αιτίες και να αντιμετωπίζονται συλλογικά».

Το πόρισμα της Περιφέρειας που δημοσιεύει το Έθνος το διαβάζει ο καθένας όπως θέλει, αλλά ένα είναι δεδομένο: πως επικράτησε σύγχυση -αλαλούμ- γύρω από ένα σχέδιο που δεν εφαρμόστηκε ποτέ, ούτε ήταν σαφές ποιος έπρεπε να αποφασίσει την εφαρμογή και πότε. Ο δήμαρχος αποφασίζει με εισήγηση της Πυροσβεστικής αν αφορά ένα δήμο, η Περιφέρεια αν είναι δύο και πάνω- πάντα με εισήγηση της Πυροσβεστικής.

Ο νόμος εδώ προκαλεί ο ίδιος σύγχυση και πρέπει μέσα σε μια φωτιά που τρέχει να συνεννοηθούν φορείς χωρίς οργανική σχέση- που μπορεί νάκαναν και μια άσκηση, αλλά για άλλη πυρκαγιά- και να αποφασίσουν μέσα σε λίγα λεπτά, αν όχι σε κλάσματα δευτερολέπτου: αν κάποιος αποφάσιζε εκκένωση αυτό έπρεπε να γίνει όταν ξέσπασε η φωτιά και δεν θα αφορούσε μόνο το Μάτι- όπως εκ των υστέρων λέγεται- αλλά μια τεράστια περιοχή γύρω από μια φωτιά που τρέχει και στροβιλίζεται...

Διαβάστε τη συνέχεια ΕΔΩ...

Νίκος Λακόπουλος
anoixtoparathyro.gr