τους κομπάρσους. Αν όλοι είναι καλοί στη δουλειά τους, το έργο σημειώνει επιτυχία. Αν οι πρώτοι είναι πολύ καλοί αλλά οι δεύτεροι δεν είναι καλοί, σώζεται η κατάσταση. Αν οι πρώτοι δεν είναι και καλοί, αλλά οι δεύτεροι είναι πολύ καλοί, ίσως και πάλι, έστω, σώζεται η κατάσταση.
Ομως η κατάσταση καταρρέει –και μιλάμε για πλήρη αποτυχία‒ όταν όλοι οι συντελεστές, πρωταγωνιστές, δευτεραγωνιστές και κομπάρσοι είναι κατώτεροι προσδοκιών και περιστάσεων. Μεταφέρετε αυτό το απλοποιημένο παράδειγμα στην πολιτική του ελληνικού τρόπου, στα χρόνια της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας και, ειδικότερα, στη χαμένη δεκαετία της ελληνικής κρίσης.
Πολλές φορές οι κοινωνικές θεωρίες, ακόμα και οι επιστημονικές, έχουν μια τάση γραμμικότητας και καταλήγουν κάπου χωρίς αιφνιδιασμούς. Περιγράφουν, με προϋποθέσεις, μια σειρά από γεγονότα ή υφαίνουν θεμελιώδεις κοινωνικοπολιτικές διαδικασίες που, τρόπον τινά, οδηγούν σε έναν αποδεκτό και επιθυμητό γενικό στόχο: π.χ., τη δημοκρατία αν πρόκειται για πολιτική θεωρία, την ανάπτυξη ή την ευημερία αν πρόκειται για οικονομική κ.λπ.
Ατυχώς, ο κόσμος κυριαρχείται από φαινόμενα του ταυτόχρονου και, μάλιστα, του αιφνιδιαστικού που οδηγούν την πραγματικότητα σε αντίθετες κατευθύνσεις. Στον αυταρχισμό αντί για τη δημοκρατία, στη φτώχεια αντί για την ευημερία, στην αδικία ή και στην αβεβαιότητα. Ωστόσο, κάθε φορά που σημειώνεται μια αποτυχία, ακόμα και αν αποτύχει μια κοινωνική θεωρία, ακόμα και τότε, είναι μια χρήσιμη θεωρία.
Η ίδια αναλογία ισχύει και για τα πολιτικά κόμματα. Βέβαια, ο όλος συλλογισμός προϋποθέτει και μια άρρητη παραδοχή: ότι για όλα, τα καλά και τα κακά, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες μιας χώρας, υπάρχει μια συνέχεια. Αυτή η συνέχεια ακυρώνεται στην Ελλάδα. Αντίθετα, υφίσταται, μάλλον, μια συνεχής ροή αιφνιδιαστικών γεγονότων (περιέγραψε οριμένα στην έρευνά της στην Εφ. Συν. η Αντα Ψαρρά τις προηγούμενες μέρες) που έχει τη μορφή της ροπής προς το κοινότοπο κακό, όπου ο λαός εμφανίζεται ως «επιλήσμων πάσης συμφοράς και προς ουδέν άλλο ικανός παρά μόνον να παρασύρεται και έπειτα να μετανοεί, να κράζη “Ημαρτον” τύπτων το στήθος και να υποπίπτει μετ’ ολίγον εις την αύτην αμαρτίαν» (με τα λόγια του Ροΐδη).
Όμως, από κάπου το έμαθε αυτό ο λαός. Η αντιπολίτευση, κατά κανόνα, συμπεριφέρεται στατικά σαν να μην έχει κυβερνήσει ποτέ. Και η κυβέρνηση, πολλές φορές, συμπεριφέρεται σαν να είναι αντιπολίτευση του εαυτού της ή, στην καλύτερη περίπτωση, σαν να είναι θεατής της πολιτικής και σχολιαστής καφενείου και όχι σαν να είναι ο σχεδιαστής της πολιτικής. Και όλα παίζονται ως παίγνιο της «μίας κίνησης» ή ως παίγνιο «μία σου και μία μου»...
Διαβάστε τη συνέχεια ΕΔΩ...
Θανάσης Βασιλείου
efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου