Ποια είναι η μεσαία τάξη για την οποία δεξιοί, κεντρώοι και αριστεροί σκίζουν τα πολιτικά τους ιμάτια; Ποια είναι η κοινωνική αυτή ομάδα που αποτελεί τον κορμό της ελληνικής κοινωνίας οικονομικά και πολιτικά;...
Η λεγόμενη μεσαία τάξη λοιπόν είναι ένας όρος αρκετά έως πολύ σχετικός. Καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια να καθοριστεί κυρίως με οικονομικά κριτήρια, τα οποία όμως επίσης είναι σχετικά.
Εδώ και πολλές δεκαετίες η μεσαία τάξη όπως και το πολιτικό Κέντρο είναι δύο έννοιες εξαιρετικά σχετικές (αν όχι αόριστες), οι οποίες υπονοούν τον κορμό της κοινωνίας. Τον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, ισχυρούς και ανίσχυρους. Και σε ό,τι αφορά το Κέντρο, τις πολυπληθείς κοινωνικές ομάδες που μετακινούνται προς τα δεξιά ή αριστερά, αναλόγως της κατάστασης ή της συγκυρίας.
Με τον όρο μεσαία τάξη υπονοούνται τα στρώματα εκείνα που δεν είναι εργαζόμενοι (μισθωτοί), διαθέτουν κάποια επιχείρηση ή κάποιο επάγγελμα, χωρίς να είναι βιομήχανοι ή ιδιοκτήτες μεγάλων επιχειρήσεων. Γίνεται αυτομάτως κατανοητό ότι η γκάμα είναι ευρεία και σχετική.
Για τα πολιτικά κόμματα είναι εύκολο να κολακεύουν μεγάλα στρώματα πολιτών-ψηφοφόρων, θεωρώντας τους μεσαία τάξη. Υπάρχουν όμως ταυτόχρονα και μεγάλα στρώματα της κοινωνίας που θεωρούν τον εαυτό τους κομμάτι της μεσαίας τάξης, ακόμα και μισθωτοί, αυτοπροσδιοριζόμενοι βάσει του επαγγέλματός τους. Για παράδειγμα, καθηγητές, δημοσιογράφοι, υψηλόβαθμα στελέχη εταιρειών.
Ειδικά στην Ελλάδα, λόγω μικρής και μικρομεσαίας ιδιοκτησίας, το τοπίο είναι εξαιρετικά θολό. Ο αυτοπροσδιορισμός είναι εύκολος.
Τα πολιτικά κόμματα θεωρούν ότι το μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας αυτοπροσδιορίζεται ως μεσαία τάξη. Προσαρμόζουν λοιπόν πολιτικές και ρητορική σε αυτή την πραγματικότητα.
Εξαίρεση η Αριστερά (κομμουνιστική ή μη), η οποία απευθύνεται σε εργαζόμενους και επιχειρηματίες, εννοώντας πρωτίστως τα ισχυρά οικονομικά στρώματα και τους επιχειρηματίες που καθορίζουν τις εξελίξεις στην οικονομία και στην πολιτική. Αυτό όμως έφερνε την Αριστερά απέναντι σε ευρεία στρώματα επαγγελματιών, μικρομεσαίων, μικρών ιδιοκτητών που θεωρούσαν ότι η Αριστερά πολεμάει το κέρδος, άρα και τους ίδιους. Υπάρχουν ευθύνες και στην Αριστερά που δεν φροντίζει να αποσαφηνίσει έννοιες και ρητορική. Τα τελευταία λίγα χρόνια (ειδικά μετά την κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ) τα πράγματα έχουν βελτιωθεί σε ό,τι αφορά αυτή την ελληνική ιδιομορφία.
Οι προσπάθειες ορισμού, τα κριτήρια
Δεν υπάρχει ένας επίσημος ορισμός για τη μεσαία τάξη. Τα δύο βασικά κριτήρια όλων των αναλύσεων είναι το εισόδημα και η επαγγελματική κατάσταση.
* Το εισόδημα (συχνά ορίζεται ως τα νοικοκυριά που έχουν εισόδημα περίπου από το 75% έως το 200% του διάμεσου εισοδήματος μιας χώρας).
* Το επαγγελματικό καθεστώς (υπάλληλοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, επιστήμονες, στελέχη).
* Το μορφωτικό επίπεδο (συνήθως ανώτερη Δευτεροβάθμια ή Τριτοβάθμια Εκπαίδευση).
* Ο τρόπος ζωής και οι καταναλωτικές δυνατότητες (ιδιοκατοίκηση, πρόσβαση σε εκπαίδευση και Υγεία, σταθερή εργασία).
Η μεσαία τάξη θεωρείται η κοινωνική κατηγορία που συνδυάζει σχετική οικονομική άνεση, σταθερή εργασία και πρόσβαση σε κοινωνικά αγαθά, χωρίς όμως να έχει τον πλούτο και την ισχύ της ανώτερης τάξης ούτε τη δυσχερή θέση της κατώτερης.
Για να διαβασετε ολόκληρο το κείμενο, πατηστε ΕΔΩ
πηγη avgi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου