Υποσχέσεις Τραμπ προς τον Ερντογάν για τα F-35...

 Σε πανηγυρικό κλίμα χθες στον Λευκό Οίκο πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση μετά από έξι χρόνια μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν...

Η συνάντηση σηματοδοτεί μια νέα φάση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις με σημαντική εστίαση στα αμυντικά ζητήματα κυρίως σε ό,τι αφορά τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 και F-16.

Η ατζέντα περιλάμβανε επίσης εμπορικές συμφωνίες, τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, τους Κούρδους της Συρίας, την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα καθώς και ζητήματα ενεργειακής συνεργασίας.

Ο Τραμπ εξέφρασε τον σεβασμό του προς τον Ερντογάν και τόνισε ότι η φιλία τους έχει περάσει από πολλές δοκιμασίες, αλλά παραμένει ισχυρή. Δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να συζητήσουν την πώληση F-35 και F-16 στην Τουρκία, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων που έχουν επηρεάσει μέχρι σήμερα τις διμερείς σχέσεις.

Οπως είναι εύλογο, η συνάντηση στον Λευκό Οίκο συγκέντρωσε και έντονο ελληνικό ενδιαφέρον καθώς η υπόθεση των μαχητικών αεροσκαφών F-35 μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Η πιθανή επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 και η αγορά νέων F-16 από τις ΗΠΑ αποτελούν θέματα που θα επηρεάσουν σημαντικά τους γεωπολιτικούς συσχετισμούς στην περιοχή.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης ο Ερντογάν ζήτησε από τον Τραμπ την άρση των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στην Τουρκία λόγω της απόκτησης των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400, τονίζοντας επιπλέον την επιθυμία της χώρας του να επανενταχθεί στο πρόγραμμα των F-35. Ο Τραμπ εμφανίστηκε θετικός στη συζήτηση αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να δοθεί λύση, ενώ τόνισε ότι τα θέματα των αμυντικών συστημάτων, όπως τα Patriot και τα F-16, θα τεθούν επίσης επί τάπητος.

Ο Ερντογάν από την πλευρά του επισήμανε ότι η συνάντηση γίνεται σε μια διαφορετική περίοδο για τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις και ότι η Τουρκία επιθυμεί να επανενταχθεί στο πρόγραμμα των F-35, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζει την αναβάθμιση και την αγορά νέων F-16. Συγκεκριμένα ανέφερε την πρόθεσή του να συζητήσει διεξοδικά αυτά τα θέματα, τονίζοντας ότι είναι σημαντικά για τη στερέωση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Ωστόσο, το «αγκάθι» των S-400 παραμένει στο τραπέζι , ενώ παράλληλα η εξίσωση για την Τουρκία φαίνεται πως γίνεται δυσκολότερη μετά την αμερικανική απαίτηση να μειωθεί η ενεργειακή της εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, συσχετίζοντας αυτήν την προϋπόθεση με την άρση των κυρώσεων.

Οπως, γίνεται εύκολα αντιληπτό, η ελληνική κυβέρνηση δεν «καλοβλέπει» το γεγονός πως στην ατζέντα επανέρχεται η συζήτηση για την επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 αλλά και για την ευρύτερη αμυντική ενίσχυσή της, καθώς, όπως είναι λογικό, δεν θέλει να βρεθεί αντιμέτωπη με το δυσμενές σενάριο της ανατροπής των συσχετισμών στο Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο επενδύοντας σε ένα ενδεχόμενο μπλόκο της συγκεκριμένης υπόθεσης στο Κογκρέσο. Σε αυτό το πλαίσιο λίγο πριν από τη συνάντηση των δύο αντρών είκοσι Ελληνοαμερικανοί βουλευτές απέστειλαν επιστολή στον πρόεδρο Τραμπ ζητώντας του να μην άρει τις κυρώσεις.

Μεταξύ των βουλευτών που υπογράφουν την επιστολή είναι οι Ελληνοαμερικανοί Κρις Πάππας, Νικόλ Μαλλιωτάκη, Ντίνα Τάιτους και Γκας Μπιλιράκης, οι οποίοι εκφράζουν τις ανησυχίες τους σχετικά με την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, προειδοποιώντας ότι η προγραμματισμένη πώληση αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-16 και F-35 στην Τουρκία είναι αντίθετη με τη νομοθεσία.

Επιπλέον στην ατζέντα περιλήφθηκε και το θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης στην Κωνσταντινούπολη. Μάλιστα, ο πρόεδρος Τραμπ ανέφερε στον Τούρκο ομόλογό του πως το θέμα συζητήθηκε με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στον Λευκό Οίκο, με τον Ερντογάν να υπόσχεται ότι η Τουρκία θα κάνει ό,τι της αναλογεί στο θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής.

Αντώνης Τελόπουλος

efsyn.gr