Μονά ζυγά χαμένη η Ουκρανία, μαζί και η ΕΕ..

«Αυτοί μέχρι και το μουστάκι θα σε βάλουν να ξυρίσεις». Η ατάκα από ελληνική ταινία ταιριάζει γάντι για τους αδύναμους κρίκους στο παζάρι που έχει στηθεί στον υπερτριετή πόλεμο που διεξάγεται στην Ουκρανία... Στο «αυτοκρατορικό» σκηνικό που στήθηκε κατά τη θεατρική σύνοδο στο Ανκορατζ της Αλάσκας την προηγούμενη Παρασκευή έπεσε επίσημα η αυλαία του μεταπολεμικού κόσμου που στήθηκε στο διεθνές δίκαιο. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποδέχτηκε αυτοπροσώπως τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν και από το ίδιο τραπέζι χώρισαν τον κόσμο μακριά από τα «ενοχλητικά» όργανα διεθνούς δικαίου όπως ο ΟΗΕ ή από κάποτε αναγκαίους συνασπισμούς όπως το ΝΑΤΟ. Πλέον αυτά μοιάζουν υποχείρια στις διαθέσεις των ισχυρών που τα βρήκαν στις μεταξύ τους μπίζνες.

Οταν μιλάει η πυγμή, οι υπόλοιποι σιωπούν και ακολουθούν. Ενα σόου είχε στηθεί την περασμένη Τρίτη στον Λευκό Οίκο με τον «γυμνασιάρχη» Τραμπ να μιλά στους «υπάκουους μαθητές» Ευρωπαίους ηγέτες. Ο δε πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έβγαλε τις πολεμικές στολές, όπως του σύστησε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, και φόρεσε τα μαύρα της επόμενης μέρας, καθώς όχι μόνο η απαραίτητη εκεχειρία στο μέτωπο δεν συζητήθηκε ούτε καν ως ιδέα αλλά τον εξαναγκάζουν να έχει απέναντί του ως συνομιλητή και τον μισητό γι’ αυτόν Πούτιν. Την περασμένη Πέμπτη πάτησε πόδι και είπε «όχι» στη Βουδαπέστη για το ραντεβού στα τυφλά.

Το Κρεμλίνο

Ολα αυτά για έναν τελματωμένο πόλεμο που όλοι θέλουν να τελειώσει, αλλά πρέπει να δείξουν ότι τον κέρδισαν. Η Μόσχα θέτει τους όρους έχοντας κέρδη στο μέτωπο, στο οποίο η πολεμική μηχανή της κινείται σπιθαμή προς σπιθαμή στην ανατολική Ουκρανία επιδιώκοντας να καταλάβει ολόκληρο το Λουχάνσκ και να περικυκλώσει το βόρειο Ντονέτσκ. Απαιτεί να αποκτήσει τον έλεγχο στα εν λόγω εδάφη του Ντονμπάς και προσπαθεί να επεκταθεί στις περιοχές Ζαπορίζια και Χερσώνα στα δυτικά, ενώ στα βόρεια κινείται για να βρεθεί σε απόσταση βολής από τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, το Χάρκοβο. Παράλληλα, απαιτεί το Κίεβο να μείνει ουδέτερο, να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Οι δύο απαιτήσεις γνωστοποιήθηκαν στις συνομιλίες στην Αλάσκα, όπως αποκάλυψε το Reuters.

Η Μόσχα δεν βιάζεται, αλλά στα μετόπισθεν ήδη νιώθει τις αναταράξεις. Η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να επιβραδυνθεί το 2025: 0,9%, από 1,5% σύμφωνα με το ΔΝΤ – σημαντικά χαμηλότερη του 4% το 2023. Αναλυτές εκτιμούν ότι είναι αποτέλεσμα και των κυρώσεων από τη Δύση παρά τη μερική χαλάρωση που επέδειξε ο Τραμπ και γι’ αυτό τον κατηγορεί η πλευρά του αμερικανικού κατεστημένου που επιθυμεί να συντριβεί η Ρωσία, όπως εκφράστηκε στο πύρινο άρθρο της αρθρογράφου και ιστορικού Αν Απλμπαουμ.

Ο dealer Τραμπ

Και ο Τραμπ θέλει να τελειώσει (και) αυτό τον πόλεμο. Ανθρωπος της αγοράς, σαν σύγχρονος χρυσοθήρας έζησε τον δικό του «πυρετό» στην Αλάσκα με εμπορικά deals, επιδιώκει να κλείσει το κεφάλαιο «Ουκρανία» που άνοιξε ο πρώην πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και να στραφεί προς τον «πονοκέφαλο» Κίνα. Παίρνοντας με το μέρος του τον Πούτιν, στερεί έναν ισχυρό σύμμαχο από το Πεκίνο.

Εχει ήδη στο τσεπάκι μια συμφωνία με το Κίεβο για αποπληρωμή πολεμικών ενισχύσεων ύψους σχεδόν 120 δισ. δολαρίων μέσω ενός fund που θα γεμίζει από το 50% της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της χώρας, αφήνοντας το πολεμικό βάρος στη «συμμαχία των προθύμων» της Ευρώπης. Κρατώντας τον ρόλο του «συντονιστή», αφού πρόσφερε καλά λόγια στον Ζελένσκι (ότι θα έχει «πολύ καλή προστασία, πολύ καλή ασφάλεια» και «εγγύηση τύπου άρθρου 5» του ΝΑΤΟ, όπως δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ), τοποθέτησε τους Ευρωπαίους ως «εγγυητές». Μάλιστα, σύμφωνα με τους «Financial Times», το Κίεβο πρότεινε στον Τραμπ το σχέδιο η Ουκρανία να πάρει αμερικανικά όπλα 100 δισ. ευρώ με χρηματοδότηση από την Ευρώπη σε αντάλλαγμα για τις εγγυήσεις ασφαλείας.

Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι «πρόθυμοι» απάντησαν στην απροθυμία του Τραμπ να στείλει στρατεύματα να αναλάβουν εκείνοι την εγγύηση ασφάλειας των ουκρανικών εδαφών. Ωστόσο ακόμη δεν γνωρίζουμε ποιοι (πλην της δημόσια ενδιαφερόμενης Γαλλίας) και πώς θα αναπτυχθούν, με τον γγ του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε να δηλώνει ότι στον «συνασπισμό των προθύμων» περιλαμβάνονται 30 χώρες. «Σε δέκα ημέρες» θα έρθει ειρήνη δήλωσε ο Τραμπ, ωστόσο ο Πούτιν χαρακτηρίζει casus belli την ανάπτυξη δυτικών στρατευμάτων στο ουκρανικό έδαφος.

Η ΕΕ κομπάρσος

Η ΕΕ φαίνεται να είναι η μόνη που δεν θέλει να τελειώσει ο πόλεμος αν δεν υποστεί στρατηγική ήττα η Μόσχα. Την έχει μετατρέψει σε απειλή προκειμένου με πολεμικά κεφάλαια να ενισχυθεί η κλυδωνιζόμενη από την ύφεση οικονομία της. Παρά τη μεγάλη αποδοκιμασία (60%) της πολιτικής του προτού συμπληρώσει 100 μέρες στην εξουσία, ο καγκελάριος Μερτς βάζει πλάτη στα πολεμικά σχέδια δηλώνοντας πως, παρότι ήταν επιφυλακτικός πριν από τις συνομιλίες στον Λευκό Οίκο, τελικά οι προσδοκίες του «εκπληρώθηκαν με το παραπάνω» –μαζί με την Ιταλία αρνούνται ωστόσο να στείλουν στρατό στην Ουκρανία– και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν βάζει τα άπραγα στρατεύματα που έχει αποσύρει από το Σαχέλ. Μαζί οδηγούν τις Βρυξέλλες της νυν προέδρου της Κομισιόν και παλαιότερα υπουργού Αμυνας της Γερμανίας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο καυτό σύνορο του ανατολικού μετώπου.

Αναλυτές, όπως ο καθηγητής Ματίας Ματάις από το αμερικανικό think tank CFR, αναδεικνύουν ότι ο Τραμπ εμπαίζει τους Ευρωπαίους καλλιεργώντας τους υψηλές προσδοκίες και τελικά διαρκώς την πατάνε, καθώς συνήθως αυτές διαψεύδονται στη συνέχεια από τις αναρτήσεις ή τις συνεντεύξεις του Αμερικανού προέδρου και αποφεύγουν τα χειρότερα καταλήγοντας σε κάποιου είδους συμφωνία με τον μετρ των επιχειρηματικών deals και ένοικο του Λευκού Οίκου.

Αξιοπρόσεκτη είναι και η συγκρότηση της αποστολής των Ευρωπαίων «προθύμων» στην Ουάσινγκτον. Ο ενημερωτικός ιστότοπος Politico σημείωνε την απουσία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, ο οποίος απέφυγε τις τριβές με τη Φον ντερ Λάιεν· του φιλοευρωπαϊστή πρωθυπουργού της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ, δεδομένου ότι ο Τραμπ επιθυμούσε τον φιλοτραμπικό πρόεδρο Κάρολ Ναβρότσκι. Πιο ηχηρή ήταν η απουσία του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ, που εκπροσωπεί μια πολυπληθή χώρα, η οποία όμως κρατάει αποστάσεις από τη φιλοπόλεμη στάση των άλλων Ευρωπαίων και έχει αρνηθεί να συνεισφέρει περισσότερα κονδύλια στον προϋπολογισμό του NATO.

Στη γωνία η Ουκρανία

Το πλέον ενδιαφερόμενο μέρος, η πολύπαθη Ουκρανία, βρίσκεται στην πιο δεινή θέση, καθώς ο εξαντλημένος στρατός της δύσκολα αναπληρώνει δυνάμεις από τις εφεδρείες για το μέτωπο. Η επόμενη μέρα θα βρει μια χώρα κατά τα φαινόμενα ακρωτηριασμένη και διαλυμένη. Εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν τεράστια κονδύλια (400-500 δισ. ευρώ) για την ανοικοδόμηση, ενώ ήδη έχει εκχωρήσει το πλούσιο υπέδαφός της στις ΗΠΑ. Στις 30 Μαΐου αθέτησε μια πληρωμή χρέους 665 εκατ. δολαρίων, για να μη διακινδυνεύσει συντάξεις, μισθούς στο δημόσιο και την ανοικοδόμηση. Οπως ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών τον Ιούνιο του 2025, η μαύρη τρύπα στο δημόσιο χρέος της Ουκρανίας αυξήθηκε κατά 3,88 δισ. δολάρια και –σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ– αναμένεται να σκαρφαλώσει στο 110% του ΑΕΠ το 2025.

Κίνα, ο παρατηρητής

Παρότι δεν φαίνεται στο προσκήνιο, η Κίνα παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις εξελίξεις, καθώς αναδιατάσσονται οι δυνάμεις και φαίνεται να περιμένει ότι αυτή θα είναι ο επόμενος στόχος του Τραμπ και αυτήν τη φορά δεν θα αρκεστεί σε εξοντωτικά ποσοστά δασμών. Αν και στον πόλεμο της Ουκρανίας κράτησε αποστασιοποιημένη θέση και δήλωνε διαρκώς ότι απαιτούνται διάλογος και διαπραγματεύσεις, κατηγορείται από τη Δύση ότι βοήθησε τη Ρωσία να παρακάμψει τις κυρώσεις και την προμήθευσε με πολύτιμο υλικό για ηλεκτρονικά συστήματα της πολεμικής βιομηχανίας.

Ηδη την περασμένη εβδομάδα ακούστηκαν σκληρές δηλώσεις από τη γερμανική διπλωματία, στο ίχνος της πολιτικής που διακόνησε το «γεράκι» των Πρασίνων, η πρώην υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ. Ο διάδοχός της Γιόχαν Βάντεφουλ επέκρινε το Πεκίνο για «την ολοένα πιο επιθετική συμπεριφορά του στο στενό της Ταϊβάν και στις θάλασσες της ανατολικής και νότιας Κίνας» αλλά και για την υποστήριξη προς τη Ρωσία, καταλήγοντας ότι η Κίνα «διεκδικεί όλο και περισσότερο την υπεροχή σε περιφερειακό επίπεδο, αμφισβητώντας επιπλέον τις αρχές του διεθνούς δικαίου».

Η κατρακύλα ενός σερίφη «ειρηνοποιού»

Τον ρόλο του ειρηνοποιού με στόχο το Νόμπελ Ειρήνης επιδιώκει ο Αμερικανός πρόεδρος προκειμένου να καταξιωθεί κυρίως εντός των ΗΠΑ (είχε υποσχεθεί ειρήνη προεκλογικά), όπου η πολιτική του αποδοκιμάζεται καθώς προκαλεί πολλές συγκρούσεις και πενιχρά αποτελέσματα στην καθημερινότητα των Αμερικανών. Ενώ ο ίδιος διατείνεται ότι έχει τελειώσει έξι πολέμους σε μερικές εβδομάδες, άνοιξε μέτωπο με τη Βενεζουέλα, ενώ παράλληλα φλέγεται η Μέση Ανατολή και προελαύνουν οι Ρώσοι στην Ουκρανία. Ούτε έξι ήταν οι πόλεμοι: μόνο οι εύθραυστες εκεχειρίες μεταξύ Ινδίας – Πακιστάν και Ταϊλάνδης – Καμπότζης. Αφού βομβάρδισε το Ιράν, Τελ Αβίβ και Τεχεράνη έχουν μείνει με το όπλο παρά πόδα, έκλεισε και τυπικά τα μέτωπα Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν (επιτυχία), Ρουάντας – ΛΔ Κονγκό και Αιθιοπίας – Αιγύπτου, ενώ ανακάλυψε επικείμενο πόλεμο Σερβίας – Κοσόβου!

Την περασμένη Πέμπτη ο Τραμπ δήλωσε και «σερίφης» σε ερώτηση για την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουάσινγκτον λόγω «βίαιης εγκληματικότητας»: «Θα βγω έξω απόψε, νομίζω, με την αστυνομία και με τον στρατό φυσικά». Η επίδειξη πυγμής όταν δεν αναθερμαίνεται η οικονομία αποτελεί εγκλωβισμό στα πολιτικά αδιέξοδα. Οι δασμοί δεν έχουν αποτέλεσμα και η τσέπη αδειάζει. Οπως φθίνει η δημοτικότητα ενός επαγγελματία dealer.

documentonews.gr