22.12.16

Πώς μπορούν να σωθούν οι εφημερίδες...

Γιώργος Σταματόπουλος

Η αδυναμία έκδοσης, έστω για μία ή δύο μέρες, λόγω οικονομικών (;) προβλημάτων δύο «ιστορικών» εφημερίδων («Τα Νέα» - «Εθνος») συγκλονίζει, τουλάχιστον όσους πίστευαν ή πιστεύουν στην...
αντιεξουσιαστική φύση του Τύπου από τότε που εμφανίστηκε.

Γιατί αυτή ήταν η αποστολή του: να δίνει φωνή στους αδύναμους και τους αποκλεισμένους και να ελέγχει αυστηρά τις αυθαιρεσίες της εξουσίας, ξεμπροστιάζοντας τη διαφθορά όσων κάθε φορά την υφάρπαζαν. Ταυτόχρονα έκανε γνωστούς πολιτισμούς που βρίσκονταν πολύ μακριά από τους στενούς τοπικούς - εθνικούς· μια επανάσταση στον χώρο της πληροφόρησης αλλά και στον χώρο του... χώρου. Κάπως σαν ένα παγκόσμιο χωριό, που έμελλε να ιδρυθεί «πραγματικά» αιώνες αργότερα με την τηλεόραση.

Η εκτόξευση της τεχνολογίας στον εικοστό αιώνα έως και σήμερα αφαίρεσε την πρωτοκαθεδρία της πληροφόρησης από τις εφημερίδες - όλοι στράφηκαν στην τηλεόραση, στο διαδίκτυο και σε όλα τούτα τα ηλεκτρονικά μαραφέτια που σου ζαλίζουν το μυαλό και σε ταΐζουν με εύπεπτες, αμάσητες, ακατέργαστες, δηλαδή κατευθυνόμενες από τα κέντρα εξουσίας τροφές (ειδήσεις).

Είπαμε τότε ότι οι εφημερίδες για να επιζήσουν οφείλουν να γίνουν ποιοτικές, να δίνουν την είδηση με τέτοιον τρόπο ώστε ο αναγνώστης να προβληματίζεται και να γίνεται καχύποπτος απέναντι στη χειραγωγούμενη πληροφόρηση. Να αναπτύξουν το κριτικό αίσθημα, το αισθητικό κριτήριο.

Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο έπρεπε οι εφημερίδες να διοικούνται από δημοσιογράφους και όχι από άξεστους επιχειρηματίες, που χρησιμοποιούσαν τα έντυπά τους σαν μέσο άσκησης πίεσης προς τις κυβερνήσεις ώστε να προωθούν τα πάσης φύσης οικονομικά τους συμφέροντα.

Οι εφημερίδες κατάντησαν επιχειρηματικοί όμιλοι και ο σκοπός πέταξε. Πάει και ο έλεγχος και η κριτική προς την εξουσία, πάει και το ενδιαφέρον για την πάσχουσα κοινωνία. Οι ελάχιστες εξαιρέσεις δεν μπορούν να αλλάξουν τη ροή των εξελίξεων.

Το ότι οι δύο εφημερίδες ξανακυκλοφορούν σήμερα είναι ίσως η καλύτερη είδηση· το ξέρουν πολύ καλά αυτό όσοι έχουν βιώσει το άγριο συναίσθημα που προκαλεί η ανεργία, όταν μάλιστα σε οδηγεί σ' αυτήν η θρασύτητα και ο κυνισμός των ιδιοκτητών.

Αυτό δεν αναιρεί τα όσα απογοητευτικά γράφτηκαν και γράφονται για το μέλλον των εφημερίδων. Είναι αλήθεια ότι η αγορά εφημερίδας δεν μπήκε ποτέ στην κουλτούρα των νεότερων, η κίνηση αυτή τους φαίνεται ξένη και θεωρούν περίεργους πολλούς από μας που αν δεν διαβάσουμε εφημερίδα πρωί πρωί μάλιστα αρρωσταίνουμε.

Λένε οι πιο αισιόδοξοι και θέλω να συμμεριστώ την αισιοδοξία τους πως, ό,τι και να γίνει, δυο τρεις εφημερίδες θα υπάρχουν - και θα είναι υψηλών απαιτήσεων βεβαίως από τους αναγνώστες.

Είναι πιθανό, όπως πολύ πιθανό φαίνεται ότι αν στραφεί το ενδιαφέρον όσων εργάζονται στον έγχαρτο Τύπο σε βαθιά κοινωνικά θέματα που δεν τα αγγίζουν οι αργόσχολοι του ίντερνετ και οι αφ' υψηλού αστέρες της τηλοψίας, οι εφημερίδες θα διαβάζονται σαν ένας μπούσουλας απέναντι στη χύδην ή την κατευθυνόμενη πληροφόρηση.

Εάν η δημοσιογραφία γίνει κοινωνική και επιμείνει σ' αυτό τότε οι εφημερίδες μπορούν να επαναποκτήσουν την παλιά αίγλη τους που βασιζόταν στην κριτική και στην αμφισβήτηση, στην αποκάλυψη των ψεμάτων της εξουσίας· αυτό σημαίνει ελευθερία του δημοσιογράφου: αδέσμευτος, ανεξάρτητος, ακομμάτιστος. Μόνο έτσι θα συνεχίζουμε να διαβάζουμε εφημερίδες...

efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: