Τα «μυστικά» της πρότασης για Ταμείο υπέρ των νέων...

 

Xωρίς αμφιβολία το σημείο-πρόταση που συζητήθηκε περισσότερο από την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στο Συνέδριο του Economist στη Θεσσαλονίκη ήταν αυτό που αφορούσε τη δημιουργία Ταμείου Στήριξης Νέων Γενεών, με πόρο μια «Πατριωτική Εισφορά», όπως την είχε ονομάσει ο πρώην πρωθυπουργός...

Λόγω και του περιορισμένου χρόνου, φανταζόμαστε, ο ομιλητής δεν είχε το περιθώριο να ξεδιπλώσει λεπτομέρειες της πρότασής του, εκτός από κάποια βασικά χαρακτηριστικά: θα πρόκειται, όπως ανέφερε, για έναν κλειστό λογαριασμό με στόχο τη στήριξη της Παιδείας, της έρευνας και της καινοτομίας, ενώ θα απαντά και στο μεγάλο πρόβλημα της νεανικής στέγης.

Από εκεί και πέρα, όμως, τίθεται σειρά ερωτημάτων, ενδεικτικά όπως: Θα είναι υποχρεωτική ή προαιρετική (π.χ. με κάποια κίνητρα) η «Πατριωτική Εισφορά»; Από ποιες πηγές εισοδημάτων και από ποιους τομείς της οικονομίας θα προέλθουν οι συγκεκριμένοι πόροι, κ.ά.;

Τι θα αφήσουμε...

Κάτι που φαίνεται να απασχολεί τον πρώην πρωθυπουργό –όπως προκύπτει και από τις κατά καιρούς τοποθετήσεις του– είναι αυτό που συνηθίζουμε να λέμε «τι πλανήτη θα αφήσουμε στα παιδιά μας», εδώ, φυσικά, με την παραλλαγή, «τι χώρα θα αφήσουμε...». Η χώρα μπορεί να είναι μικρή, αλλά με μεγάλη δύναμη πυρός, το σπουδαίο ανθρώπινο δυναμικό της. Το οποίο όμως –ιδίως όταν μιλάμε για τις νέες γενιές– για να «ανθίσει» θα πρέπει προηγουμένως να είναι διασφαλισμένη η εκπαίδευση (και στο ερευνητικό σκέλος της) και, την ίδια ώρα, να είναι λυμένα βασικά προβλήματα των νέων, με πρώτο το στεγαστικό. Κάπως έτσι φαίνεται πως γεννήθηκε η ιδέα για την «Πατριωτική Εισφορά».

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες της «Εφ.Συν.», αυτό που προτείνει ο Αλ. Τσίπρας θα είναι μια υποχρεωτική εισφορά, φόρος δηλαδή επί των πολύ υψηλών εισοδημάτων. Εισφορά που θα διαμορφώνεται σε ετήσια και μόνιμη βάση στα πολύ υψηλά εισοδήματα, επαναλαμβάνεται, και ανεξαρτήτως προέλευσης (ενοίκια, τόκοι, μερίσματα κ.ά.).

Ας διευκρινιστεί ότι η πρόταση θα αφορά ένα μικρό αλλά σημαντικό τμήμα της φορολογικής βάσης, και όχι, βέβαια, τη μεσαία τάξη. Ενώ στα... πρακτικά της λειτουργίας του ειδικού κλειστού λογαριασμού, του Ταμείου Νέων Γενεών δηλαδή, η κίνηση του λογαριασμού μπορεί να εποπτεύεται από το Δημοσιονομικό Συμβούλιο και την αρμόδια Επιτροπή του Κοινοβουλίου.

Η εισφορά καθίσταται αναγκαία και λόγω των τεράστιων ανισοτήτων – που, άλλωστε, έχουν διευρυνθεί τα τελευταία έξι χρόνια. «Την ίδια στιγμή που ο μέσος Ελληνας δεν τα βγάζει πέρα, παρακολουθεί τα τρομακτικά υπερκέρδη, που αποκομίζουν τα καρτέλ και οι “μεγάλοι παίκτες”», υπογράμμιζε ο πρώην πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη με την ταυτόχρονη διαπίστωση ότι «έτσι, όμως, ούτε η οικονομία, ούτε η κοινωνία, ούτε η πατρίδα μας μπορεί να αντικρίζει με σιγουριά το μέλλον».

Τούτων δοθέντων, από το επιτελείο του πρώην πρωθυπουργού παραπέμπουν στην αναφορά του στον Economist ότι «δεν μπορεί να είσαι ευκατάστατος πατριώτης και να μη σε νοιάζει το μέλλον αυτού του τόπου που είναι η μόρφωση και η προκοπή των παιδιών μας». Ετσι, στην πατριωτική προσπάθεια για την ανάταση της οικονομίας και της χώρας, θα πρέπει να κληθούν να συμβάλουν και όσοι μέχρι στιγμής έχουν την πολυτέλεια να απαλλάσσονται της φορολογίας.

Απόκλιση

Η πρόταση καθίσταται αναγκαία στον τόπο μας και για τον πρόσθετο λόγο της απόκλισης στο βιοτικό επίπεδο μεταξύ της Ελλάδας και του ευρωπαϊκού μέσου όρου, που διευρύνθηκε δραματικά στη διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης. Και η οποία (απόκλιση) παραμένει επίμονα μεγάλη, όπως καθρεφτίζεται, άλλωστε, στις χαμηλές αμοιβές των εργαζομένων, στην ποιότητα των υπηρεσιών του κοινωνικού κράτους, στην υποβάθμιση κρίσιμων υποδομών αλλά και στη διεύρυνση του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών της χώρας.

Συνεπώς, είναι πατριωτικό καθήκον των πολύ υψηλών εισοδημάτων να συμβάλουν υλικά στον μεγάλο στόχο της σύγκλισης με την Ευρώπη ώστε αυτή να επιτευχθεί, διατηρώντας ταυτόχρονα το χρέος σε τροχιά πτωτική, πιστεύουν συνομιλητές του πρώην πρωθυπουργού.

Προτάσεις για την έρευνα

Ενα ζήτημα στο οποίο δίνει μεγάλη έμφαση το Ινστιτούτο Τσίπρα είναι η στήριξη της έρευνας και καινοτομίας –και μάλλον δεν χρειάζεται να εξηγήσει κανείς το «γιατί»... Κι όμως. Σε αυτή τη συγκυρία ήρθε η επιστολή των 850 ερευνητών προς την κυβέρνηση που καταγγέλλουν την πλήρη εγκατάλειψη της έρευνας στη χώρα μας. Εύλογα θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η πρόταση του Αλέξη Τσίπρα αποκτά ιδιαίτερη σημασία μετά και την επιστολή αυτή.

Θα είχε επίσης ιδιαίτερη αξία να επανέλθει η πρόταση από το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, για ίδρυση «υπουργείου Ερευνας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης», αλλά και η αναβάθμιση του Ελληνικού Ιδρύματος Ερευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) που είχε ιδρυθεί επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Οταν, παρά τις τεράστιες δημοσιονομικές δυσκολίες εκείνης της περιόδου, οι δαπάνες για έρευνα αυξήθηκαν στο 1%.

Υπενθυμίζεται, τέλος, ότι ο Αλέξης Τσίπρας προσέγγισε το «brain gain» με έναν διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι το προσεγγίζει το πολιτικό προσωπικό ώς τώρα. Στην εποχή των ψηφιακών νομάδων –ο... εγκέφαλος δεν έχει πατρίδα–, πέρα από τις ενέργειες για τη διατήρηση και επιστροφή επιστημόνων στη χώρα μας, ο πρώην πρωθυπουργός μιλά και για την αξιοποίηση όσων δεν επιθυμούν να επιστρέψουν, με τη δημιουργία «δικτύου επιστημόνων της διασποράς, με γενναία αύξηση των δαπανών για την έρευνα και την καινοτομία, με δημιουργία τεχνολογικών πυρήνων γύρω από τα ΑΕΙ και τα ερευνητικά κέντρα, με συμμετοχή και του ιδιωτικού τομέα. Και με δημόσιες επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη, τους αλγόριθμους και την κυβερνοασφάλεια, ώστε να μη χάσουμε το τρένο της νέας εποχής».

 

Νίκος Παπαδημητρίου