Το SAFE, το casus belli της Τουρκίας και η «μάχη των Navtex» στο Αιγαίο είναι τα θέματα τα οποία η ελληνική κυβέρνηση θέτει ψηλά στην ατζέντα ενόψει της αυριανής συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν στη Νέα Υόρκη...
Στραμμένα θα είναι τα φώτα στην αυριανή συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο πλαίσιο της 80ής Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Εκεί πρόκειται να συζητηθούν σημαντικά θέματα, όπως η συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE, η οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και το casus belli της Τουρκίας, με αφορμή τις εντάσεις των τελευταίων ημερών που κορυφώθηκαν με τη «μάχη» των NAVTEX και την παρουσία του ωκεανογραφικού «Πίρι Ρέις».
Το κεφάλαιο SAFE και το casus belli
Ο πρόεδρος Ερντογάν θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα θέσει στην ελληνική πλευρά το θέμα συμμετοχής της Τουρκίας στο οικοδόμημα της ευρωπαϊκής άμυνας, εκφράζοντας την ενόχλησή του για τις ελληνικές αντιρρήσεις στη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE. «Το SAFE για την Τουρκία είναι προτεραιότητα καθώς συνδέεται με την προσπάθεια επανεκκίνησης των ευρωτουρκικών σχέσεων που επιδιώκει ο Ερντογάν», σημείωσε διπλωματική πηγή στο ρεπορτάζ της «Εφ.Συν.».
Η θέση του Κυριάκου Μητσοτάκη επί τους θέματος έχει γνωστοποιηθεί: η Ελλάδα θα ασκήσει βέτο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο αίτημα της Τουρκίας για συμμετοχή στο SAFE εάν η Άγκυρα δεν άρει το casus belli εναντίον της χώρας μας σε περίπτωση άσκησης του δικαιώματος επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων από τα 6 ν.μ. στα 12 ν.μ. - ζήτημα το οποίο συνιστά το μεγάλο αγκάθι στις ελληνοτουρκικές διαφορές.
Δεδομένου ότι δύο μέρες μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν, ο Τούρκος πρόεδρος αναμένεται να συναντηθεί με τον Αμερικανό ομόλογό του, η ελληνική διπλωματία παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες μετά το ραντεβού μπορεί να προκύψουν σημαντικές ειδήσεις σε ό,τι αφορά την προμήθεια νέων F-16 για την Τουρκία. Παράλληλα ψηλά στην ατζέντα θα βρεθεί το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων ενάντια στη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, κάτι βέβαια που θεωρείται αρκετά περίπλοκο λόγω και της εμπλοκής του Κογκρέσου στην υπόθεση. Ωστόσο, για την ελληνική κυβέρνηση το ραντεβού ανάμεσα στον Τούρκο πρόεδρο και τον «πλανητάρχη» θεωρείται εξίσου σημαντικό με την ελληνική συνάντηση, καθώς οι εξελίξεις ενδεχομένως επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό και τα γεγονότα στην ανατολική Μεσόγειο το επόμενο διάστημα.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, το γεγονός πως ο ένοικος του Λευκού Οίκου δέχεται τον Τούρκο πρόεδρο τη δεδομένη χρονική συγκυρία πιέζει την κυβέρνηση, αφού φανερώνεται στο εσωτερικό πως για ακόμη μια φορά τρέχει πίσω από τις διπλωματικές εξελίξεις.
Υπό αυτό το πρίσμα δεν αποκλείεται η συνάντηση της Νέας Υόρκης να αποτελέσει την αρχή ενός παζαριού μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για τη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE με αντάλλαγμα την άρση του τουρκικού casus belli, κίνηση η οποία θα μπορούσε να διευκολύνει την οριοθέτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, που αποτελεί τη μόνη κοινώς αποδεκτή ελληνοτουρκική διαφορά.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός προσέρχεται στην όγδοη συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο τα τελευταία τέσσερα χρόνια με σκοπό τη διατήρηση του θετικού κλίματος και της μηδενικής έντασης επί του πεδίου, παρά τις διαφωνίες τους ως προς την ατζέντα των ελληνοτουρκικών διαφορών και το «αγκάθι» του τουρκολιβυκού μνημονίου. Στην Αθήνα εκτιμούν ότι η ίδια διάθεση θα εκφραστεί και από την τουρκική πλευρά, η οποία επ’ ουδενί θέλει να εμφανιστεί στη διεθνή κοινότητα πως είναι εκείνη που υπονομεύει τη συνέχιση του ελληνοτουρκικού διαλόγου, την ώρα που η Αγκυρα διεκδικεί έναν ευρύτερο περιφερειακό ρόλο στην περιοχή, επιδιώκοντας να διατηρήσει θέση «εντός, εκτός και επί τα αυτά» έναντι της Δύσης.
Το ενδιαφέρον της αμερικανικής Chevron για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο σε θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας και της Λιβύης, η επανεκκίνηση των συνομιλιών Αθήνας - Τρίπολης, έπειτα από 15 χρόνια και παρά την ύπαρξη του τουρκο-λιβυκού μνημονίου, καθώς και οι προσπάθειες της τουρκικής διπλωματίας για εξομάλυνση των σχέσεων της με την Αίγυπτο δημιουργούν συνθήκες για μια μελλοντική διευθέτηση και οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στην ανατολική Μεσόγειο, προκειμένου να διευκολυνθούν οι αμερικανικές εξορύξεις. Η επίλυση της ελληνοτουρκικής διαφοράς στον καθορισμό ΑΟΖ, σε διμερές επίπεδο, μοιάζει αδύνατη και ως εκ τούτου δεν αποκλείεται να προκρίνεται λύση μέσα από μια συνολική διευθέτηση οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών στην περιοχή.
Εξάλλου, ο πρωθυπουργός πρόσφατα στη συνέντευξή του στον Νίκο Χατζηνικολάου επανέλαβε την πάγια θέση της κυβέρνησης: η Αθήνα επιδιώκει να διατηρηθούν οι ανοικτοί δίαυλοι, προσθέτοντας ωστόσο ότι «θα μεταφέρουμε και τις θέσεις μας με αυτοπεποίθηση και έχοντας τη βεβαιότητα ότι έχουμε το Διεθνές Δίκαιο με το μέρος μας».
Σε αυτό το πλαίσιο, διόλου τυχαία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αφιέρωσε την αρχή της κυριακάτικης ανασκόπησής του στην έναρξη της διαδικασίας για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης, αλλά και στην αγορά της 4ης φρεγάτας Belharra, κάνοντας λόγο για «δύο σημαντικές εξελίξεις που αφορούν την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας και την ενίσχυση της αμυντικής θωράκισής της εν μέσω των απρόβλεπτων γεωπολιτικών αναταράξεων που βιώνουμε». Επισήμανε ωστόσο ότι «έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμη μέχρι την επίτευξη συμφωνίας», ενώ έριξε και ένα «καρφί» προς την Τουρκία για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, σημειώνοντας ότι «ο δρόμος προς την ευρύτερη περιφερειακή σταθερότητα περνάει μέσα από συμφωνίες γνήσια γειτονικών χωρών, με βάση το Διεθνές Δίκαιο, και όχι από αυθαίρετα και ανυπόστατα μνημόνια».
«Καρφιά» έριξε και προς την αντιπολίτευση με αφορμή τη νέα φρεγάτα, κάνοντας λόγο για αντιδράσεις σε «ψευτοδιλήμματα». «Η άμυνα είναι και πυλώνας ευημερίας. Χωρίς ασφάλεια δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις ούτε για να αναπτυχθεί η οικονομία, ούτε για να σφυρηλατηθεί η κοινωνική συνοχή. Και αντιστοίχως, μόνο με ανθεκτικά δημόσια ταμεία και με δημοσιονομική ευρωστία μπορούμε να έχουμε αποτελεσματική εθνική θωράκιση», τόνισε.
Εν μέσω διεθνούς κατακραυγής για τη γενοκτονία στη Γάζα και αυξανόμενης πίεσης προς το Ισραήλ ο πρωθυπουργός θα απευθύνει την ομιλία του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ την Παρασκευή. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κυρ. Μητσοτάκης θα αναφερθεί στο ρευστό διεθνές και περιφερειακό γεωπολιτικό περιβάλλον, στη θέση της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας μέσα σε αυτό, καθώς και στις προκλήσεις και στους κινδύνους από την Ουκρανία μέχρι τη Μέση Ανατολή.
Κριτική από το Κίνημα Δημοκρατίας
«Το 2021, η κυβέρνηση Μητσοτάκη εμφανίστηκε ως «προσβεβλημένη» από την παρουσία του Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου στα εγκαίνια του «Σπιτιού της Τουρκίας» στη Νέα Υόρκη, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να διαρρήξει τις σχέσεις της μαζί του και γενικότερα με την ελληνική ομογένεια», αναφέρει το Κίνημα Δημοκρατίας.
«Τέσσερα χρόνια μετά, ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης αποδέχεται ασμένως να συναντήσει τον κ. Ερντογάν στο ίδιο ακριβώς κτίριο. Όχι σε κάποιον χώρο του ΟΗΕ -όπως έγινε πέρυσι-, αλλά ακριβώς εκεί όπου το 2021 ο ίδιος εξέφραζε την δυσαρέσκειά του για την παρουσία του Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου, ακυρώνοντας μάλιστα επίσημη, προγραμματισμένη, συνάντηση μαζί του», προσθέτει το κόμμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου