27.9.20

Ο διάλογος με την Τουρκία...


Γ.Κατρούγκαλος

Η κυβέρνηση οφείλει να μας εξηγήσει, στο πλαίσιο και της επικείμενης επίσκεψης του Αμερικανού ΥΠΕΞ πώς αντιλαμβάνεται τις δηλώσεις του τελευταίου για "μείωση του στρατιωτικού αποτυπώματος" στην περιοχή, αλλά και... πώς τοποθετείται επί των δηλώσεων Καλίν. 

 Η κακή παράδοση συνεχίζεται και ό,τι μαθαίνουμε για την επανέναρξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου προέρχεται κυρίως από την τουρκική πλευρά. (Υπενθυμίζω ότι μάθαμε δύο φορές για πρωτοβουλίες διαλόγου από την Τουρκία από τρίτους, μία φορά με την τριμερή στο Βερολίνο -την οποία στη συνέχεια η κυβέρνηση προσπάθησε να υποβαθμίσει- και μία από το ΓΓ του ΝΑΤΟ, που αρχικά διαψεύσθηκε από την κυβέρνηση.) 

 Έτσι, σε δηλώσεις του στις 25/9 ο εκπρόσωπος της Τουρκικής Προεδρίας Ι.Καλίν επισήμανε ότι παράλληλα με τις διερευνητικές επαφές, θα υπάρξουν και ακόμη δύο σημαντικά επίπεδα διαπραγμάτευσης: 

 Το πρώτο από αυτά είναι οι «πολιτικές διαβουλεύσεις», διπλωματική διαδικασία που, κατά τις δηλώσεις του, αφορά«τις διμερείς σχέσεις, από την οικονομία μέχρι τον τουρισμό και από την ασφάλεια των συνόρων μέχρι το ζήτημα των μειονοτήτων.» 

Το δεύτερο είναι τα «Μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων στρατιωτικών, «με στόχο τη δημιουργία ενός μηχανισμού συνεργασίας σε θάλασσα, ξηρά και αέρα αλλά και στα σύνορα». 

Το πολιτικό περιβάλλον όμως εντός του οποίου θα ξεκινήσει ο διάλογος ορίζεται, σε ό,τι αφορά την Άγκυρα και από τις δηλώσεις της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας, που θέτουν και άλλα θέματα στο τραπέζι. Έτσι, το θέμα της αποστρατικοποίησης των νησιών τέθηκε εκ νέου στη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου της Τουρκίας που πραγματοποιήθηκε στις 24/9. ]

Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι δεν υπάρχει μέχρι σήμερα καμία δέσμευση ότι η έναρξη του διαλόγου συνεπάγεται και την διακοπή της τουρκικής επιθετικότητας ή την μη αποστολή ερευνητικών σκαφών. 

 Αντιθέτως, στις 25/9 και στην επέτειο της ναυμαχίας της Πρέβεζας (1538) ο Πρόεδρος Ερντογάν προχώρησε σε νέες δηλώσεις περί υπεράσπισης της «Γαλάζιας Πατρίδας» και των δικαιωμάτων της Τουρκίας,αναγγέλλοντας νέα ενίσχυση του στόλου, δεδομένου ότι η χώρα είναι «μια από τις δέκα παγκοσμίως που μπορούν να σχεδιάσουν, κατασκευάσουν και να συντηρήσουν πολεμικά πλοία.» Επιπλέον νέα ΝAVTEX για άσκηση με πραγματικά πυρά εκδόθηκε στις 26/9 για τις 29 Σεπτεμβρίου στην περιοχή μεταξύ Ρόδου και Καστελόριζου. 

 Ο ΣΥΡΙΖΑ χαιρέτισε την προοπτική νέου γύρου διερευνητικών επαφώνως θετική εξέλιξη για την αποκλιμάκωση της έντασης, επισημαίνοντας όμως ταυτόχρονα ότι η Κυβέρνηση οφείλει να ενημερώσει άμεσα τον ελληνικό λαό και την αντιπολίτευση: - εάν υπήρξε οποιαδήποτε συμφωνία ή συνεννόηση με την Τουρκία, στις διαδικασίες του Βερολίνου και του ΝΑΤΟ (που αρχικά αρνιόταν ότι διεξάγεται), προκειμένου να εξασφαλισθεί η επανεκκίνηση των συνομιλιών - εάν υπάρχει οιαδήποτε αλλαγή ατζέντας στις διερευνητικές επαφές σε σχέση με τους προηγούμενους γύρους.

Επισημάναμε επίσης ότι η απόφαση της Ελλάδας να μην διεκδικήσει προληπτικές κυρώσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που αναβλήθηκε λόγω της επανεκκίνησης των συνομιλιών είναι λανθασμένη στον βαθμό που δεν υπάρχουν γραπτές εγγυήσεις για τη μη επανάληψη της τουρκικής επιθετικότητας. Ουδέποτε υπήρξε ουσιαστική απάντηση για τα παραπάνω ερωτήματα και το κρίσιμο ζήτημα παραμένει το περιεχόμενο του διαλόγου. Τόσο οι διερευνητικές επαφές, όσο και οι πολιτικές διαβουλεύσεις και τα ΜΟΕ δεν αποτελούν καινοφανείς διαδικασίες. 

Το ουσιώδες όμως είναι το τι θα καλύψουν. Για παράδειγμα, είναι προφανές -και το δήλωσε και η ίδια η κυβέρνηση της ΝΔ- ότι δεν νοείται οποιαδήποτε συζήτηση για θέματα κυριαρχίας, όπως η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών μας, η οποία δεν είναι μόνον πολιτικά απαράδεκτη, αλλά και χωρίς κανένα έρεισμα στο διεθνές δίκαιο. 

Ως γνωστό, το στρατιωτικό καθεστώς της Λήμνου και της Σαμοθράκης, καταργήθηκε από τις προβλέψεις της Σύμβασης του Montreux του 1936, που άλλαξε και το καθεστώς των Δαρδανελλίων. Το στρατιωτικό καθεστώς των Δωδεκανήσων καθορίζεται από τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947, της οποίας η Τουρκία δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος και, συνεπώς, δεν μπορεί να την επικαλεστεί, σύμφωνα δε με το άρθρο 34 της Συνθήκης της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών. Σε κάθε περίπτωση, όλες οι διατάξεις των διεθνών συνθηκών πρέπει να ερμηνεύονται σύμφωνα με το δεσμευτικό δίκαιο (juscogens)του άρθρου 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που καθιερώνει το δικαίωμα άμυνας κάθε χώρας έναντι επικείμενης απειλής. Και η απειλή, εν προκειμένω, δεν είναι καθόλου θεωρητική, από την ύπαρξη της στρατιάς του Αιγαίου έως την απειλή του casusbelli, κατά παράβαση του άρθρου 2 του Χάρτη των ΗΕ. 

 Η κυβέρνηση, πάντως, οφείλει να μας εξηγήσει, στο πλαίσιο και της επικείμενης επίσκεψης του Αμερικανού ΥΠΕΞ πώς αντιλαμβάνεται τις δηλώσεις του τελευταίου για "μείωση του στρατιωτικού αποτυπώματος" στην περιοχή, αλλά και πώς τοποθετείται επί των δηλώσεων Καλιν. Γιατί θέμα κυριαρχίας δεν είναι μόνον η στρατιωτικοποίηση των νησιών, αλλά και η σχέση της ελληνικής πολιτείας με την μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.

 Η απαραίτητη συνέχιση των σχετικών δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων του ΣΥΡΙΖΑ, επί τάπητος λόγω της ενεργοποίησης της Διακομματικής Επιτροπής για τη Θράκη, αφορά Έλληνες πολίτες, με πλαίσιο αναφοράς το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο. Τέλος, μολονότι δεν αφορά άμεσα τις επικείμενες διμερείς ελληνοτουρκικές επαφές και αποτελεί ζήτημα πάνω από όλα εφαρμογής του διεθνούς δικαίου, δεν μπορώ παρά να κλείσω αυτό το άρθρο με μια αναφορά στην ομιλία του Πρωθυπουργού στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ: 
Ο κ. Μητσοτάκης πέρσι στον ΟΗΕ υπήρξε ο πρώτος Έλληνας Πρωθυπουργός που δεν έθεσε σε Τούρκο ηγέτη το ζήτημα της επιθετικότητας στο Αιγαίο. Φέτος έγινε ο πρώτος που δεν είπε λέξη για την Κύπρο, σε μια στιγμή που η υποστήριξη της δίκαιης επίλυσης του Κυπριακού είναι πιο αναγκαία από ποτέ. Και, όχι μόνον αυτό: όπως μας θυμίζουν σε κοινό τους άρθρο ο Αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Δ. Παπαδημούλης και ο Τουρκοκύπριος, εκλεγμένος με το ΑΚΕΛ, Ευρωβουλευτής ΝιαζίΚιζιλγιουρέκ, η επίλυση του θα ήταν κλειδί και για την αποκλιμάκωση της ελληνοτουρκικής έντασης...

 (Ο Γιώργος Κατρούγκαλος είναι Τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, πρώην υπουργός)
ieidiseis.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: